1475 sayılı eski İş Kanunu’nun yürürlükte kalan 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre, “…işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince …kıdem tazminatı ödenir”. Başka bir deyişle, kıdem tazminatına esas süre “işçinin işe başladığı tarihten itibaren” hesaplanır. Bu nedenle, iş sözleşmesinin tarihi başlangıç tarihi olarak dikkate alınamaz. Çünkü, iş sözleşmesinin kurulmuş olması, her zaman işçinin bu tarihte işverenin buyruğuna girmesini gerektirmez. Böyle bir durumda sözleşme hükümlerinin icrası söz konusu olamayacağından, kıdemin başlangıç tarihi, işçinin eylemli olarak işe başladığı, daha doğrusu iş edimini işverenin buyruğuna sunduğu tarih olacaktır.

Peki kıdem tazminatına esas alınacak ücretin tespitinde hangi ücret, ücret ekleri ve sosyal yardımlar dikkate alınacaktır? Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, kıdem tazminatına esas alınacak ücretin tespitinde asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan pirim, değişkenlik gösterse de kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir.

Bu kapsamda 22 nci Hukuk Dairesinin istikrar kazanmış son kararlarında, “Kıdem tazminatının hesabında esas alınacak ücret geniş anlamda ücrettir. Bu tazminatın (ve ihbar tazminatının) belirlenmesinde asıl (temel) ücrete ek olarak arızi nitelikte olmayan ve parayla ölçülmesi mümkün olan ücret ekleri ve sosyal yardımlar göz önünde bulundurulur. İşveren tarafından yaptırılan özel sağlık sigortası yardımı ve hayat sigortası prim ödemeleri de sağlık yardımları kapsamında değerlendirilmeli ve kıdem tazminatına esas ücrete eklenmelidir” demek suretiyle “İşveren tarafından karşılanan özel sağlık sigortası yardımı ile hayat sigortası primlerinin” kıdem tazminatına esas ücret hesabında dikkate alınması gerektiğine hükmetmiştir (Y.22.HD.3.7.2017,35735/15617)