Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 23.06.2020 tarih ve 2020/481 sayılı Kararında arama motorlarından ad ve soyadı ile yapılan aramalarda kişinin kendisiyle bağlantılı sonuçlara ulaşılmamasını isteme hakkının indeksten çıkarılma talebi değerlendirilmiş ve konu “Unutulma Hakkı” bir üst kavram olarak ele alınarak Anayasanın m.20/3 hükmü ile 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun m.4, m.7 ve m.11’de ve Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmeliğin m.8’de yer verilen düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilme yapılmıştır.

Google, Yandex, Yahoo ve Bing gibi arama motoru işletmecileri esas itibariyle veri kayıt sisteminin bir parçası olarak otomatik, düzenli ve sistematik bir biçimde internette yayınlanan bilgileri bulmakta, daha sonra kendi indeksleme programları çerçevesinde alıp, kaydedip, organize edip kişisel verilerin arama sonuçlarının listesini düzenlemekte, sunucuları üzerinde saklamakta, belirli durumlarda açıklamakta ve kullanıcılarına sunmakta olduklarından, arama motorları tarafından gerçekleştirilen bu tür faaliyetler 6698 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında, ‘kişisel veri işleme” faaliyeti olarak değerlendirilmektedir.

Nitekim 6698 sayılı Kanun m.4’de kişisel veri işleme ilkeleri, m.7’de, kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hâle getirilmesine ilişkin hususlar, m.11’de ise, veri sahibi kişinin hakları düzenlenmiştir. Bununla birlikte, Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik m.8’de de, “Kişisel verilerin silinmesine, yok edilmesine veya anonim hâle getirilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Arama motoru işletmecileri, üçüncü taraflara ait internette topladıkları verilerin işlenmesinin amaç ve vasıtalarını belirledikleri için veri sorumlusu sayılmaktadır. Bu nedenle 6698 sayılı Kanun çerçevesinde verisini işledikleri ilgili kişiler tarafından yapılan başvuruları en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde cevaplamakla yükümlüdürler (6698/m.13/2). Aksi halde, ilgili kişi Kişisel Verileri Koruma Kurumuna başvururken aynı anda konuyu yargıya da taşıyabilir.

Elbette ki, başvuru sahibi olan ilgili kişiler arama sonuçlarının indeksten çıkarılmasına ilişkin taleplerini öncelikle arama motoru işletmecilerine iletecekler, veri sorumlusu arama motoru işletmecileri söz konusu talepleri reddeder veya başvuru sahibine cevap vermezse, ( en geç 30 gün içinde) ilgili kişiler Kişisel Verileri Koruma Kuruluna şikâyette bulunabileceklerdir.

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, başvuruyu değerlendirirken,  veri sahibi olan ilgili kişinin arama motorları üzerinden kendi adı ve soyadı ile yapacağı bir arama sonucunda gösterilen sonuçların indeksten çıkarılmasına yönelik talebinin, ilgili kişinin temel hak ve özgürlükleri ile kamunun söz konusu bilgiyi edinmesinden sağlayacağı menfaatler arasında bir denge testi yapılmasını ve yarışan menfaatlerden hangisinin ağır bastığının gözetilmesinin önemini vurgulamıştır.

Kişilerin dijital medyada yer alan geçmişine ait bilgilerin, yok edilmesini isteme hakkı unutulma hakkı çerçevesinde değerlendirilmektedir. Unutulma hakkı, bireyin dijital geçmişte yer alan fotoğrafı, kimlik bilgisi, adresi ve diğer kişisel içeriklerinin kendi talebi üzerine bir daha geri getirilemeyecek biçimde ortadan kaldırılması ve daha fazla yayılmasını önleme hakkı şeklinde tanımlanmaktadır. Unutulma hakkı,  aynı zamanda kişinin onurunu, kişisel gelişimini ve kişisel verileri üzerindeki tasarruf hakkını yakından ilgilendiren başta anayasal düzenlemeler ile korunan insan hakları ile yakın ilişki içinde olan bir haktır.

Türk hukukunda unutulma hakkı henüz düzenlenmiş değildir. Ancak, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 17.06.2015 tarihli 2014/4-56E. 2015/1679 K. sayılı kararı ve hemen akabinde Anayasa Mahkemesi’nin 03.03.2016 karar tarihli 2013/5653 Başvuru sayılı kararı ile tanınmıştır. Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararlarında güncellik ölçütünü esas alarak, özelliğini yitirmiş bilgilerin unutulma hakkı kapsamında ortadan kaldırılmasının talep edilebileceğini kabul etmiştir. Kişisel Verileri Koruma Kurulu da konuyla ilgili son kararında unutulma hakkını üst bir kavram olarak değerlendirerek Anayasa m.20/3 ,  6698 sayılı Kanun m.4, m.7 ve m.11’e atıf yaparak değerlendirmelerde bulunmuştur (Dijital Medya ve Unutulma Hakkı https://www.kilinclaw.com.tr/dijital-medya-ve-unutulma-hakki/ Erişim tarihi:27.7.2020)

Sonuç itibariyle, veri sahibinin, arama motorları üzerinden kendi ad ve soyadı ile yapılacak aramalar neticesinde gösterilen sonuçların indeksten çıkarılmasına yönelik talebi veri sorumlusu arama motoru işleticisi şirketler tarafından reddedilir veya talebine cevap verilmezse, ilgili kişi, Kişisel Verileri Koruma Kuruluna başvuruda bulunurken aynı zamanda doğrudan yargı yoluna da başvurabilir. Veri sahibinin geçmişine ait verilerin bir daha geri getirilemeyecek biçimde ortadan kaldırılması ve daha fazla yayılmasını önlenmesini istemesi, unutulma hakkı kapsamındadır. Unutulma hakkı, kişinin onurunu, kişisel gelişimini ve kişisel verileri üzerindeki tasarruf hakkını yakından ilgilendiren bir haktır.