4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun tütün ürünlerinin yasaklanması başlıklı 2 nci maddesinde,

(1) Tütün ürünleri;

1. a) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında,
2. b) Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında,
3. c) Hususi araçların sürücü koltukları ile taksi hizmeti verenler dâhil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında,

ç) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında,

1. d) Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde,

tüketilemez.

(2) Ancak;

1. a) Yaşlı bakım evlerinde, ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinde, cezaevlerinde,
2. b) Şehirlerarası veya uluslararası güzergâhlarda yolcu taşıyan denizyolu araçlarının güvertelerinde,

tütün ürünleri tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir. Bu alanlara onsekiz yaşını doldurmamış kişiler giremez.

(3) Otelcilik hizmeti verilen işletmelerde, tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalar oluşturulabilir.

Yukarıda sayılan yükümlülükleri yerine getirmeyen işletme sorumlularına mahalli mülki amir tarafından 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren 1486 Türk Lirasından 7453 Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir (m.5/2). Bu kapsamda işverenler kapalı alanlarda sigara içilmesini yasaklamak ve buna uygun davranıp davranılmadığını kontrol etmek zorundadır. Buna aykırı davranan işçiler hakkında disiplin hükümleri uygulayabilecekleri gibi, iş sözleşmesini haklı nedenle fesih yetkisi de bulunmaktadır (Çelik, Caniklioğlu, Canbolat, İş Hukuku Dersleri, s. 276). Nitekim Yargıtay, “İşverence tahsis edilen bölüm dışında sigara içen ve işyeri güvenliğini tehlikeye düşüren işçinin iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilebileceğini” karara bağlamıştır (Y9.HD.2.11.2004., E.2004/1834 K.,2004/24692).

Peki işveren işyerinde açık alanlarda yönetim yetkisine dayanarak tek taraflı sigara içme yasağı uygulayabilir mi? Elbette ki bir yasağın uygulanabilmesi için hukuki bir yanının olması başka bir deyişle konunun mevzuatta, iş sözleşmesinde, toplu iş sözleşmesinde ya da iç yönetmeliklerle düzenlenmesi gerekmektedir. Uygulamada iş akışı devam ederken işçilerin açık alanlara çıkarak sigara içtikleri bu durumun iş verimini olumsuz bir şekilde etkilediği bilinmektedir. Bu kapsamda işveren dürüstlük kuralları çerçevesinde yönetim hakkına dayanarak yasaklama getirebilir. Ancak hemen ifade etmeliyiz ki bir yasağın uygulamasının hukuki dayanağı bulunmalıdır. Ya da kamu sağlığını ve güvenliğini, işyeri güvenliğini doğrudan etkileyecek bir durumun olması gerekir.

Öte yandan böyle bir yasak bulunmasa dahi açık alanlarda bile sigara içilmesi tehlike arz ediyorsa işveren burada yönetim hakkına dayanarak tek taraflı sigara içme yasağı koyabilir. Çünkü işyerinde sağlık ve güvenlik tedbirlerini alma yükümlülüğü işverene aittir. İşverenden koruma ve gözetme borcu kapsamında bu tedbirlerin alınması beklenir.

Sonuç olarak işverence işyerinde açık alanlarda böyle bir yasağın uygulanabilmesi için mevzuatta, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde ya da iç yönetmeliklerde bu yönde bir hükmün olması gerekir. Böyle bir hüküm yoksa işveren yönetim hakkına dayanarak bir yasak getiremez. Ancak yangın tehlikesi bulunan örneğin parlayıcı, patlayıcı hammaddelerin ya da ürünlerin bulunduğu işyerlerinde, can ve mal güvenliği açısından açık alanlarda yasak getirilebilir.