KAMU GÖREVLİSİ ENGELLİLERİN HAKLARI

5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Hükümlerine Göre Çalışması Bulunanlar (5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 4 üncü Maddesi Kapsamında Sigortalı Sayılanlar)

a) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğünden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi;

• Engellilikleri sebebiyle ilgili mevzuat uyarınca göreve alınanların,
• Engellilikleri sebebiyle ilgili mevzuat uyarınca göreve alınmamakla birlikte, göreve girmeden önce herhangi bir nedenle almış oldukları engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporları (“Askerliğe elverişli değildir”, “193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca alınmış raporlar” vb.), Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde en az % 40 oranında engelli olduğu kararı verilenlerin,
• Engellilikleri sebebiyle ilgili mevzuat uyarınca göreve alınmamakla birlikte, doğuştan en az % 40 oranında engelli olduklarını belgeleyenler,
  • En az 15 yıl fiili hizmetlerinin bulunması,
  • Kamu görevlisi olarak görev yapmakta iken emeklilik talebinde bulunmaları,

şartıyla emeklilik olabilirler.

   b) Göreve girmeden önce engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunmayan kamu görevlilerinin çalışmaya başladıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi sonucu çalışma gücündeki kayıp oranının;

• % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılanlar, hizmet sürelerinin en az 5760 gün (16 yıl),
• % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılanlar, hizmet sürelerinin en az 6480 gün (18 yıl),

olması ve aylık talep tarihinde kamu görevlisi olarak görevde bulunmaları şartıyla, istekleri halinde emekli olabilirler.

2008 Yılı Ekim Ayı Başından Sonra İlk Defa Kamu Görevlisi Olanlar:

a) 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa sigortalı olan/olacak kamu görevlilerinden, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce;

• Çalışma gücünün % 60’ını,
• Vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü,

kaybettirecek derecede hastalık veya özrü bulunanlara, en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün (11 yıl) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla istekleri halinde yaşlılık aylığı bağlanabilir.

b) Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi sonucu çalışma gücündeki kayıp oranının,

• % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar için en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün (12 yıl),
• % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar için en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün (13 yıl),

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olan kamu görevlilerine talepleri halinde aylık bağlanmaktadır.

 Vazife Malullüğü

5434 sayılı Kanuna göre vazife malullüğü için maluliyetin iştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğma sebeplerle meydana gelmiş olması şartı aranmakta ve vazife malullerine 30 sene hizmetleri varmış gibi aylık bağlanmakta, ayrıca bu aylıklar maluliyet derecelerine göre kanunla tespit olunan oranlarda artırılmakta idi.

5510 sayılı Kanunla getirilen düzenleme ile vazife malullüğünün kapsamı genişletilmiştir.

Şöyle ki; bu Kanunun 4 (c) maddesi kapsamında sigortalı olanlar vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan dolayı malul olmaları halinde vazife malulü sayılmaktadır.

Ancak, söz konusu maluliyet durumu;

• Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan,
• Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,
• Yasak fiilleri yapmaktan,
• İntihara teşebbüsten,
• Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak veya zarar vermek maksadından doğması hali,

Vazife malullüğü kapsamına girmemektedir.

Vazife malullerinden itibari hizmet süreleri eklenmek suretiyle bulunacak prim ödeme gün sayısı toplamı;

• 10800 güne kadar olanlara 10800 gün üzerinden (30 yıl),
• 10800 günden fazla olanlara, toplam prim ödeme gün sayıları üzerinden,

En son prime esas kazancı esas alınmak suretiyle hesaplanacak aylıklara, malullük derecelerine göre belirlenen oranlarda ayrıca zam yapılmak suretiyle bağlanır.

5510 sayılı Kanuna göre bağlanan vazife veya harp malullüğü aylıkları, 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre emsali iştirakçiye bağlanacak harp veya vazife malullüğü aylığından az olamayacaktır.

Vazife malullüğü aylığı, 30 senelik hizmet süreleri ve son prime esas kazançları üzerinden hesaplanmakta, bu şekilde hesaplanan aylıklar ayrıca maluliyet derecelerine göre Kanunla tespit olunan oranlarda artırılmaktadır.

Bu maddeye göre bağlanacak vazife veya harp malullüğü aylıkları, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan maddeleri dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre emsali iştirakçiye bağlanacak harp veya vazife malullüğü aylığından az olamamaktadır.